Organy Pawła Ernesta Rickerta z 1755 roku w kościele Ojców Pijarów
Życzeniem naszym jest, by koncert nadał nowy impuls losom zabytkowych organów naszego kościoła. A to za sprawą grona entuzjastów, którym na sercu leży dobra przyszłość instrumentu. Wydarzenie to stanowi bowiem znaczący wyłom w dotychczasowej tradycji koncertów muzycznych w Łowiczu, naszym regionie, muzycznej rzeczywistości. Pomysłodawcy kierowali się przesłanką o konieczności jednoznacznego przedstawienia ogółowi problematu: pijarskie organy - perłą historycznego organmistrzostwa.
W trakcie koncertu zaprezentujemy walory i funkcje zabytku, bowiem to właśnie 300-letnie bez mała organy stanowić mogą i powinny, jedną z głównych łowickich atrakcji, skupiając zainteresowanie melomanów, świata muzycznego. Posłuży temu prezentacja brzmienia pijarskich organów w zestawieniu z wirtualnym brzmieniem instrumentu z 1765, Josefa Streussel'a z Hradec Kralove w Czechach, poddanego gruntownej specjalistycznej konserwacji, mistrzowsko przygotowanego do pełnienia funkcji liturgicznej i koncertowej.
To porównanie właśnie, ¬ bezpośrednie przeciwstawienie odpowiadających sobie głosów organowych, z których jedne stanowią niejako wzorzec z Sevres, dopomoże słuchaczom we właściwej ocenie obecnego stanu pijarskich organów, kategorycznie unaoczni potrzebę przywrócenia im brzmienia z czasów świetności.
Zanim jednak zasłuchamy się w brzmienie piszczałek organowych kilka słów o samym instrumencie i doborze repertuaru dzisiejszego koncertu.
12-głosowe, mechaniczne organy wybudował w 1755 roku Paweł Ernest Rickert – organmistrz z Warszawy. Choć wiemy o nim bardzo mało, na miejscu będzie przywołanie legendy o jego autorstwie fortepianu darowanego przez cesarzową Eleonorę Magdalenę, by umilić królewnie Marysieńce rozstanie z mężem Janem III Sobieskim, idącym z pomocą Leopoldowi Habsburgowi.
Organy Rickerta dotrwały do naszych czasów w stanie niemal oryginalnym, wyłączając głos prospektowy – 31 piszczałek frontowych Pryncypału 8’ zarekwirowanego przez Prusaków 13 października 1917 roku.
Zakon Pijarów od 1788 roku uczył nauczycieli i organistów w Szkołe Nauczycielów Parafjalnych i Organistów. Organy nasze, można mieć pewność, służyły również tak rozumianej edukacji.
Powyższy fakt miał wpływ na dobór utworów i skupieniu programu koncertu wokół problematyki dydaktycznej tego okresu (Karol Kurpiński, Wacław Raszek), choć prezentowana będzie również twórczość Stanisława Moniuszki – ucznia Gimnazjum Pijarów w Warszawie, a w hołdzie wybitnemu pijarowi Damianowi Stachowiczowi, miłośnikowi brzmienia trąbki – Marsz tryumfalny Józefa Elsnera.
O. Marek Barczewski SP
wykonawcy: Małgorzata Kustosik – mezzosopran
Marcin Dżażdżyński – tenor
Dormeusz Gałaj – twórca wirtualnych organów
Maciej Czapnik – trąbka
Jerzy Filipowicz – organy
w programie: Ch. W. Gluck, Adolf Hesse, Józef Elsner, Karol Kurpiński, Wacław Raszek, Stanisław Moniuszko
Video KONCERT